Buitengebied

3.2 Bebouwing

In het open en besloten landschap van het buitengebied komt een veelheid aan verspreid liggende bebouwing ten behoeve van diverse functies voor. Naast boerderijbebouwing voor de agrarische functie gaat het daarbij ook om woningen voor de woonfunctie en enkele bedrijfsgebouwen voor de niet-agrarische bedrijvigheid. Er zijn bovendien aardgaslocaties en bouwwerken met een bijzondere civieltechnische functie, zoals gemalen en waterkeringen in het buitengebied. Hier en daar liggen kleine bebouwingsconcentraties. Nabij Hemrik is een woonwagenkamp gelegen.

Het open landschap van Opsterland betreft de veenpolders en de grootschalige veenontginningen, evenals een strook langs het Alddjip (Koningsdiep). Het gebied wordt gekenmerkt door de grootschalige openheid van het landschap, met daarin verspreid liggende bebouwingsconcentraties, linten en solitaire bebouwingen. Deze bebouwingsconcentraties zijn veelal geaccentueerd met beplanting. Hierdoor ontstaan plaatselijke verdichtingen in een weids landschap. De bebouwingsconcentraties variëren van enkele woningen tot kleine gehuchten. Een voorbeeld is Ulesprong, waar het bebouwingsbeeld wordt bepaald door enkele boerderijen en kleinere woningen. De soms stevige erfbeplantingen dragen bij aan de verdichting. De linten kennen soms een grote en soms een lage bebouwingsdichtheid.

Kenmerkend is de soms zeer diverse bebouwing. De bebouwing in het open landschap wordt gekenmerkt door ingetogen bebouwing. De architectuur is over het algemeen sober.

Tot het besloten gebied wordt het oostelijke deel van de gemeente gerekend, van Gorredijk tot Bakkeveen en daarnaast de gebieden rond Beetsterzwaag en Ureterp. De beslotenheid van het landschap door bossen en houtwallen typeert dit gebied. Het gebied wordt gekenmerkt door verspreid liggende bebouwing; zowel geconcentreerd in linten als meer individueel gelegen. Een voorbeeld van een bebouwingsconcentratie betreft Olterterp, waar naast woonhuizen en boerderijen ook instellingen en bedrijven gevestigd zijn. Het bebouwingsbeeld is in

deze concentraties even divers als in het buitengebied als geheel. De diversiteit komt onder andere tot uitdrukking in de samengesteldheid van de bebouwingsmassa’s.

In vergelijking tot de bebouwing in het open landschap wordt de bebouwing in het besloten landschap gekenmerkt door uitbundiger bebouwing. De architectuur is over het algemeen rijker. In het buitengebied van Opsterland zijn voorts enkele korte seriematige lintbebouwingen met kleinschalige en identieke woonbebouwing te vinden. Deze zijn aanwezig bij Nij Beets, Ureterp, Siegerswoude en Langezwaag.

Verspreid over het gemeentelijk grondgebied komen, zowel binnen als buiten de bebouwde kom, diverse stelpboerderijen en kop-hals-rompboerderijen voor.